Z najnowszego badania „Co Polacy wiedzą o kleszczach i KZM”[1], zrealizowanego w ramach kampanii „Nie igraj z kleszczem. Wygraj z kleszczowym zapaleniem mózgu” wynika, że główną przyczyną obaw są choroby odkleszczowe, w szczególności borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu [KZM].

Większość (78.%) biorących udział w badaniu osób obawia się kleszczy. Co 4. badany boi się kleszczy do tego stopnia, że rezygnuje z tego powodu z aktywności na świeżym powietrzu. Wyniki badania bardzo wyraźnie wskazują na to, że główną przyczyną strachu przed kleszczami jest ryzyko zarażenia chorobami odkleszczowymi – tę przyczynę wskazało 94% badanych Polaków. Zdecydowanie rzadziej badani wskazywali na strach przed ukłuciem (8%) oraz obrzydzenie/fobia związana z kleszczami (7%) jako przyczyny lęku przed nimi.

Tylko co 10. uczestnik badania uznał, że ma bardzo dobrą wiedzę na temat chorób przenoszonych przez kleszcze, a co 2. twierdzi, że jej/jego wiedza na ten temat jest dobra. Pomimo relatywnie wysokiej wiedzy ankietowanych, tylko co czwarta osoba (29%) zadeklarowała, że bardzo dobrze wie (teoretycznie i praktycznie), jak pozbyć się kleszcza w przypadku ukłucia. 2/3 badanych stwierdziło, że ma na ten temat tylko wiedzę teoretyczną, a 7% w ogóle takiej wiedzy nie ma.

Wiedza na temat chorób odkleszczowych. Najczęściej wskazywanymi przez badanych chorobami przenoszonymi przez kleszcze są borelioza (87%) oraz kleszczowe zapalenie mózgu (53%). Osoby, które słyszały o KZM wśród najczęstszych objawów wymieniały gorączkę, silny ból głowy, wymioty, bóle mięśni. W tej grupie osób większość (71%) wie, że przed chorobą można się uchronić dzięki szczepieniu ochronnemu. Co 3. uczestnik badania w ogóle nie słyszała o KZM, a duża grupa osób ma nieprawidłowe przekonania na temat tej choroby (m.in. co 3. osoba (32%) błędnie twierdzi, że można się przed nią uchronić stosując antybiotykoterapię, a co 8. uważa, że nie ma żadnego sposobu na to, żeby uchronić się przed KZM).

Ponad połowa (60%) badanych wskazała, że w przeszłości ukłuta przez kleszcza została osoba z bliskiego otoczenia, co 2. iż dotyczyło to jego psa lub kota, a więcej niż 4 na 10 osób (42%) sama została pokłuta przez kleszcza. Ponad połowa badanych samodzielnie usuwała je ze swojego ciała, a tylko 3 na 10 korzystało w takiej sytuacji z fachowej pomocy lekarza i/lub pielęgniarki.

Niemal 2/3 badanych deklaruje, że zawsze po powrocie z lasu dokładnie sprawdza, czy nie zostali ukłuci przez kleszcza. Ponad połowa (54%) chroniąc się przed ukłuciem wybiera ubrania, które zakrywają całe ciało i niemalże taka sama liczba badanych (53%) używa preparatów odstraszających kleszcze. Co 6. badany deklaruje jednak, że w obawie przed ukłuciem kleszcza rezygnuje z aktywności w lasach lub parkach. Pomimo wzrastającej wiedzy na temat chorób odkleszczowych i strachu przed nimi nadal bardzo mało osób stosuje profilaktykę w postaci szczepień ochronnych przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Taką profilaktykę deklaruje tyko 8% biorących udział w badaniu Polaków.